Met duurzame gewoontes de beste versie van jezelf worden

Goed voor jezelf zorgen = goed voor de wereld zorgen

….en hetzelfde geldt andersom. Dat we een grote impact op de natuur hebben als mens, moge duidelijk zijn. Vaak beseffen we ons niet hoe groot de impact is die de natuur op ons heeft. Goed voor elkaar zorgen is dus cruciaal, voor jou en de wereld om je heen. 

Want ja, you are what you eat, en you are what you breathe. Niet alleen de smog in de stad, maar ook die geurkaarsen in je slaapkamer, het heeft allemaal impact op ons en onze leefomgeving. En dat is niet iets om bang voor te zijn, maar wel om je bewust van te worden. Door producten te gebruiken die niet schadelijk zijn voor het milieu, doe je iedereen een plezier – inclusief jezelf. 

In dit artikel gaan we het hebben over duurzame gewoontes ontwikkelen. Duurzaam is in dit geval dubbelzinnig: ik wil dat je nadenkt over wat voor producten je gebruikt en de impact daarvan op jou en het milieu. En ik wil dat je leert hoe je blijvende gewoontes opbouwt, geen challenges of quick fixes hier. 

Als vrouw is het misschien nog wel belangrijker om hier extra aandacht aan te geven. Don't get me wrong, duurzaamheid en gezondheid zijn zaken die we met zijn allen moeten aanpakken, maar als women’s health coach zie ik meer en meer hoe wij minder en minder weten over de producten die we dagelijks gebruiken, en hoe die producten onze hormonen beïnvloeden. 

Wat we gaan behandelen

+ Hoe je hormonen, duurzaamheid en goed voor jezelf zorgen samenhangen.

+ De basis: om je goed te voelen en goed te kunnen doen, moet je een gezonde basis hebben. Van slaap tot stressmanagement en van beweging tot voeding. Ik geef je handige resources en reminders om hier nu écht mee aan de slag te gaan.

+ Wat je moet weten over de impact van milieu toxines en chemicaliën op je lijf (en de wereld om je heen). Wat doet het met je cyclus en met je hormonen? Welke producten kun je beter vermijden?

+ Hoe je duurzame gewoontes kunt opbouwen om die basis aan te pakken, en geleidelijk ook de andere zaken. Dit vraagt om een lekkere portie zelfliefde, dus daar gaan we het ook over hebben.

Heb jij je hormonen onder controle? 

Gelukkig wordt het gesprek over hormonen steeds vaker gevoerd. Het thema gezondheid is al enkele jaren een fijne trend, echter blijkt ook dat alle challenges en programma's geen langdurige effecten hebben en kortstondig resultaten behalen. Waarom? Omdat ze niet de basis van het probleem aanpakken, je hormoonhuishouding maakt hier onderdeel van uit.

Er zijn een aantal dingen die invloed hebben op onze hormonen, en onze hormonen hebben weer ontzettend veel invloed op hoe we ons voelen. Wat heeft zoal impact op je hormonen. 

+ Slaap
+ Stress
+ Voeding
+ Gebruik van anticonceptie
+ Huidverzorging

Ik geef je hieronder tips hoe je deze gebieden beter leert begrijpen, en daar gezonde gewoontes omheen kunt bouwen.

Lekker geslapen?

Ik hoop van wel! Maar ik hoor nog vaak genoeg dat slaap iets is waar we massaal mee struggelen, en hoor het ook van mijn coachees.

Er zijn vele oorzaken voor slapeloosheid en onregelmatige slaap. Één van deze oorzaken kan een hormonale disbalans of een verandering in je hormoonspiegels zijn. Maar het werkt ook andersom: een gebrek aan slaap kan de hormonale disbalans vergroten en een cyclus van frustratie veroorzaken.

Stap 1 van duurzame gewoonten opbouwen om de beste versie van jezelf te worden? Naar bed! Ik geef je vijf praktische tips om beter te slapen. Wil je van lekker slapen een gewoonte maken? Geef jezelf dan een maand de tijd om deze tips in je slaapkamer en leven te integreren. Het hoeft heus niet allemaal tegelijk, maar je moet het wel volhouden.

Stress en je hormonen

Ook je stresslevels hebben een grote invloed op je hormoonhuishouding en je algemene welzijn. Wil je alles in balans houden, dan zul je – ironisch genoeg – wat vaker moeten nadenken over stress. Om precies te zijn: hoe je ermee omgaat.

Hoe zit het met je allostatic load? Hoe ontspan jij: kies je er bewust voor, of pas wanneer je merkt dat je het écht nodig hebt? Ga duurzaam om met je mind en body zodat je lichaam nog lang, gezond mee kan draaien. Ik raad je aan om een kopje thee te zetten en mijn blog over het belang van stressmanagement te lezen, boordevol tips.

Duurzame eet-gewoontes ontwikkelen

In voeding wordt de link met duurzamer eten nog duidelijker, wanneer ik het over duurzame eetgewoontes heb, heb ik het niet (alleen) over biologische producten en moestuintjes.

We eten maar wat vaak on the go, en dat zie je terug in onze koelkast. Gerechten moeten snel klaar te maken zijn en het liefst boordevol smaak zitten. Wie niet de tijd neemt om zelf te koken, komt bijna automatisch bij bewerkte producten uit. 

Die (ultra)processed producten zitten vol ingrediënten die niet top zijn voor jezelf, maar ook niet voor het milieu. Om van een paar aardappels een bus Pringles te maken, is veel meer energie nodig dan men vaak beseft. En dan hebben we het nog niet eens over de productie van de verpakkingen gehad.

Ook minder vlees eten is goed voor jou, nou ja, voor iedereen eigenlijk. Meer en meer onderzoek toont aan dat minder vlees eten net zo goed is voor jezelf als voor het milieu. Een semi-vegetarisch dieet is de beste manier om duurzaam én gezond te eten.

Waar ik voor pleit: meer structuur aanbrengen in hoe en wanneer je eet en op die manier ook in wat je eet.

Een goede manier om dat te doen, is door te mealpreppen. Je hebt zo veel meer controle over wat je eet en kunt daardoor een gezond eetpatroon makkelijker volhouden. Plan een dag vooruit en bepaal waar jij je koolhydraten, eiwitten en vitamines uithaalt.

Labels lezen: hoe je producten je hormonen beïnvloeden

Fijn dat je haar fris ruikt, je kamer lekker ruikt, je douchegel schuimt en je huis helemaal schoon is, maar heb je ook nagedacht wat je huid, haar, hormonen en je gezondheid daarvan vinden? Oh, en het milieu?

Make-up, parfum, deo, zonnebrandcreme, en nog veel meer: hoeveel producten gebruik jij voor je de deur uit gaat?

Onderzoek van de non-profit Environmental Working Group. toonde aan dat vrouwen vaak 12 producten of meer gebruiken (1), en daardoor elke dag gemiddeld met 168 (2) chemicaliën in aanraking komen. 

Sommige van deze chemicaliën zijn volkomen onschadelijk, maar andere zijn hormoonontregelaars, kankerverwekkende stoffen en neurotoxinen, waarvan de meeste niet onafhankelijk zijn beoordeeld op veiligheid voordat ze in de schappen terechtkomen.

Ik probeer je geen schuldgevoel of angst aan te praten, maar pleit wel voor bewustwording. In veel producten die we dagelijks gebruiken zitten allerlei agressieve stoffen die niet alleen slecht zijn voor het milieu, maar ook voor jou. Je lichaam en hormonen reageren hier op. 

Sommige stoffen kunnen namelijk worden geclassificeerd als hormoonontregelaars (endocriene disruptors). Met andere woorden: ze verstoren het vermogen van je lichaam om de hormoonproductie en -functie goed te reguleren en dat kan allerlei klachten veroorzaken, en bijdragen aan een ontregelde cyclus of andere hormonale klachten. 

Nu ligt het er natuurlijk aan in welke mate en welke producten je gebruikt. Je hoeft niet meteen alles in de afvalbak te gooien, maar ik wil je wel laten zien met welke producten je een verschil kunt maken. Hieronder een aantal suggesties:

+ Formaldehyde: een bekend carcinogeen en irriterend middel dat wordt aangetroffen in nagelproducten, haarverf, nepwimperlijmen en sommige shampoos. In sommige landen is dit ingrediënt verboden.

+ Kunstmatige geuren kunnen hormoonverstorende effecten hebben. Ook kun je er hoofdpijn en andere vage klachten van krijgen. Gebruik in plaats daarvan alleen producten met natuurlijke geuren zoals de mist sprays van Bondi Wash en kaarsen gemaakt van soja bijvoorbeeld. 

+ Lood: een bekende kankerverwekkende stof en hormoonverstoorder die wordt aangetroffen in bepaalde eyeliners, haarverf en lippenstift.

+ Kwik: een welbekend irriterende stof en allergeen welke bij ophoping in het lichaam in de loop van de tijd, de hersenen en het zenuwstelsel kan aantasten.

+ Parabenen (Propyl-, Isopropyl-, Butyl- en Isobutyl-): gebruikt als conserveermiddel in vele schoonheidsproducten. 

+ Oxybenzone: een actief ingrediënt in chemische zonnefilters dat zich ophoopt in vetweefsel en in verband wordt gebracht met allergieën, hormoonontregeling en celbeschadiging. Kies voor een natuurlijke minerale zonnebrand deze zomer.

+ DEA/TEA/MEA (Ethanolamines): gebruikt als emulgatoren en schuimmiddelen voor shampoos, zepen en meer. Het wordt in dierenstudies (3) in verband gebracht met kanker.

+ Natriumlauryl (ether)sulfaat (SLS, SLES): een voormalige industriële ontvetter die nu wordt gebruikt om zeep en shampoo te laten schuimen. Helaas neemt je lichaam deze stof ook graag op.

+ Diethyleenglycol (of DEG): een depressivum voor het centrale zenuwstelsel en een krachtig nier- en levertoxine, soms gevonden in geuren. Glycerine en propyleenglycol zijn soms verontreinigd met DEG, wat veel voorkomende ingrediënten zijn in producten voor persoonlijke verzorging. 

Dit soort stoffen zoals BPA, triclosan, 4-nonylfenol, ftalaten en parabenen, zeggen je misschien niet zoveel, maar ze ontregelen je testosteron en oestrogeen. Ga je shoppen voor producten voor je huid, haar en huis, vermijd dan producten met:

+ Parabenen
+ Aluminium
+ Bisphenol A, S, F(BPA, BPS, BPF)
+ Synthetische parfum
+ Ftalaten (Phthalates)
+ Minerale olie
+ Polyethyleenglycol (PEG)
+ Sodium Laurylether Sulfaat (SLS)
+ Diethanolamine (DEA)
+ Propylene Glycol
+ Triclosan
+ Dioxines
+ Perfluoroctaanzuur (PFAS)

Nu hoor ik je denken: ja Eva, makkelijker gezegd dan gedaan – maar dat is hartstikke veel informatie en werk. Hoe kan ik daar nou "duurzame gewoontes" van maken?

Snap ik! Mijn tip is dan ook om het niet aan het toeval over te laten. Ga een middagje op onderzoek uit welke merken producten verkopen die veilig zijn voor jou en het milieu. Zo wordt het op den duur veel makkelijker om de juiste keuze te maken. Mijn lijstje met merken waar ik vol vertrouwen bij shop:

+ Haarproducten van Sanseuticals, zelf gebruik ik deze set. 
+ Menstruatiecup van Grace & Green.  

Dagelijkse zonnebrand routine, zelfs als de zon niet schijnt! 

Gewoontes en zelfliefde

Vaak zakken we weg in comfortabele routines die we niet bewust hebben gekozen, maar die zich door de jaren heen hebben gevormd. Hoe bundel je nou al het bovenstaande en maak je er gezonde, duurzame gewoontes van?

Door te werken vanuit zelfliefde. Je doet dit namelijk om jezelf op de lange termijn elke dag zo goed mogelijk te voelen. Energieker, gezonder, fitter en uitgerust. Je helpt je lichaam focussen op wat echt belangrijk is door alle onnodige, ongezonde hormoonverstoorders, stress-opbouwers en ongezond-makers buitenspel te zetten.

Dat hoef je niet vandaag op morgen te doen. Sterker nog, dat raad ik je af, want het is hartstikke lastig en dan creëer je geen lange termijn oplossingen. Begin klein: wat kun je vandaag doen en is een betere keuze?

Ga er even goed voor zitten en schrijf voor jezelf op waar jij moeite mee hebt. Denk per punt ook na over wat de oorzaak is van de struggle. Is het tijdgebrek? Gebrek aan planning en structuur? Mis je de kennis of tools? Pas als je dat weet, weet je hoe je het probleem kunt aanpakken. 

Van dat lijstje kun je per keuze die je wil veranderen een stappenplan maken. Ik moedig je aan om met het kleinste, makkelijkste te beginnen. Verander hierin eerst je gedrag en ga dan door met de volgende gedachtenverandering. Zo leer je anders denken en keuzes maken en wordt iets onderdeel van je routine, niet "zomaar iets wat je doet." 

Last but not least: schrijf ook voor jezelf op waarom je deze veranderingen wil maken. Een doel voor ogen hebben, bijvoorbeeld je cyclus weer onder controle krijgen, beter slapen of meer me-time inplannen maakt het zoveel makkelijker om vast te houden aan je nieuwe gewoontes.

Wil je daar hulp bij?

Hey: I’m happy to help! Want hoe meer zielen, hoe meer impact we maken met onze acties. En van duurzame gewoontes profiteren we allemaal. Stuur me dus gerust een berichtje als je hulp nodig hebt bij het omschakelen van je gewoontes of het optimaliseren van je hormoonbalans.

Dit artikel is geschreven door gastschrijver Eva Luna; women's health coach. Instagram: @evalunalifestyle  

1. https://www.health.harvard.edu/womens-health/toxic-beauty - April 1, 2020
2. https://www.ewg.org/the-toxic-twelve-chemicals-and-contaminants-in-cosmetics - Envtl. Working Grp., Exposures Add Up- Survey Results (2004), http://www.ewg.org/skindeep/2004/06/15/exposures-add-up-survey-results/ 
3. . Report on Carcinogens, Twelfth Edition (2011) Available Online: http://ntp.niehs.nih.gov/ntp/roc/twelfth/profiles/Nitrosamines.pdf. Accessed November 5, 2013.